Hoe wordt vis eigenlijk ingeblikt?
Als Sardines in een blik. Wie kent de uitdrukking niet? Maar wist je dat er een goede reden is waarom sardines zo netjes opeengepakt zitten — en waarom dat bij artisanale producenten nog steeds met de hand gebeurt?
Foto: JOSE Gourmet
Het hele proces begint bij de keuze van de vis. Tonijn, sardines, makreel en zalm zijn de meest populaire kandidaten, maar ook mosselen, inktvis en zelfs kuit worden ingeblikt. Verse vis van topkwaliteit is een must — heldere ogen, stevig vlees en een frisse geur zijn tekenen van een goed product. Bij artisanale producenten wordt vaak alleen gevist tijdens het beste seizoen, wanneer de vis het vetst en smaakvolst is.
Duurzaamheid speelt hierbij een steeds grotere rol. Vis met een MSC-label komt van verantwoord beheerde visbestanden. Sommige producenten werken alleen met vissers die met de lijn vissen — letterlijk één vis per hengel — wat betekent dat er geen bijvangst is van dolfijnen, schildpadden of andere soorten.
Maar hoe gaat dat inblikken nu precies in zijn werk?
De vis schoonmaken
Eerst wordt de gevangen vis schoongemaakt. De schubben, ingewanden, kop en staart worden verwijderd, en daarna wordt alles grondig gewassen. Afhankelijk van de soort wordt de vis in zijn geheel ingeblikt of in stukken gesneden. Sardines en ansjovis blijven vaak intact of worden overlangs in tweeën gesneden, terwijl grotere vissen zoals tonijn of zalm in filets worden verwerkt.
Iets dat je misschien niet verwacht: sommige soorten, zoals sardines, behouden hun kleine graatjes. Die worden tijdens het inblikproces zacht en leveren extra calcium. Het is geen teken van slechte kwaliteit, maar juist van authentieke artisanale productie.
Het inpakken: precisie en vakmanschap
Daarna volgt het inpakken, een stap die zowel precisie als zorg vereist. De manier waarop de vis wordt gerangschikt in het blik verschilt per soort en bepaalt niet alleen het uiterlijk, maar ook de kwaliteit van het eindproduct.
Kleine hele vissen
Sardines, ansjovis en kleine makreel worden plat neergelegd of in een overlappend patroon gestapeld, zodat ze zo goed mogelijk passen. Dit zorgt niet alleen voor een efficiënte verpakking, maar ook voor een mooi resultaat bij het openen van het blikje.
Bij artisanale merken gebeurt dit volledig met de hand. Elke sardine wordt individueel geplaatst, vaak door vrouwen die al tientallen jaren ervaring hebben. Zij voelen precies hoe de vis moet liggen voor het beste resultaat. Dat maakt elk blikje een beetje uniek.
Grote vissoorten
Tonijn, zalm en makreel in moten of filets worden in gelijke stukken gesneden en stevig verpakt. De stukken worden zorgvuldig gerangschikt om luchtbellen te voorkomen, wat essentieel is voor de houdbaarheid.
Visvlokken
Bij sommige goedkopere of gebruiksvriendelijke varianten wordt de vis in kleinere stukjes of vlokken verpakt. Dit wordt vaak gebruikt voor tonijn die gemengd wordt in salades of pasta’s.
Belangrijk om te weten: de meeste vis wordt rauw in het blik gekookt. Tonijn en sommige andere vissoorten kunnen voorgekookt of -gestoomd worden om het vochtgehalte te verlagen en de stevigheid te verbeteren.
De inmaakvloeistof: smaak en conservering
Vervolgens wordt de inmaakvloeistof toegevoegd. De keuze hiervan hangt af van de vissoort en de gewenste smaak:
Olie (zoals olijfolie of zonnebloemolie) wordt vaak gebruikt bij sardines, tonijn en makreel. Het draagt bij aan een rijke, volle smaak en een sappige textuur. Bij artisanale producenten is dit vaak biologische extra vierge olijfolie — die olie is zo goed dat je hem na het openen van het blikje kunt bewaren om bij pasta of salade te gebruiken.
Pekel (een zoutoplossing) wordt vooral gebruikt bij magere vis en helpt om de natuurlijke smaak te behouden zonder extra vet toe te voegen.
Sauzen (tomaten-, mosterd- of citroensaus) worden voornamelijk gebruikt bij sardines en makreel om extra smaakvariaties te bieden. In Spanje vind je vaak escabeche — een marinade op basis van azijn met laurier en specerijen.
Natuurlijke sappen (zoals visbouillon of water) worden gebruikt voor wie de pure smaak van de vis wil behouden, zonder toevoegingen.
Om oxidatie en bederf te voorkomen, moet de vloeistof de vis volledig bedekken en mogen er geen luchtbellen in het blik achterblijven. Zodra het blik is gevuld, wordt het vacuüm afgesloten en voorzien van een hermetische dubbele naad.
Sterilisatie: de laatste stap
De laatste, cruciale stap is sterilisatie. De blikken worden gedurende een bepaalde tijd verhit bij temperaturen tussen 110 en 121°C. Dit doodt alle mogelijke bacteriën en garandeert een lange houdbaarheid zonder conserveringsmiddelen. Daarna worden de blikjes snel afgekoeld en gelabeld.
Een verrassend feit: vis die rijpt
Wist je dat sommige conservas na verloop van tijd alleen maar beter worden? Net zoals een goede wijn zou het rijpen van de vis de smaak kunnen verdiepen. De olie in het blikje absorbeert visvetten en de smaken worden complexer en romiger.
Artisanale conservas van merken zoals JOSE Gourmet en ATI Manel worden vaak een jaar of langer bewaard voordat ze verkocht worden, om de smaken optimaal te laten ontwikkelen. Sommige kenners bewaren hun sardines zelfs twee tot vijf jaar.
Dit werkt vooral bij sardines in olijfolie. Bij andere bereidingen (zoals escabeche of tomatensaus) is het effect minder uitgesproken.
Natuurlijk moet je wel even controleren of het blik niet beschadigd is of bol staat voor je eraan begint — veiligheid voor alles.
Het artisanale verschil
Bij artisanale producenten zoals die we selecteren voor Blikvanger, wordt het grootste deel van dit proces nog steeds met de hand gedaan. Dit maakt elk blikje uniek en garandeert de hoogste kwaliteit. Van de selectie van de vis tot het rangschikken in het blik — elk detail krijgt persoonlijke aandacht.
Dit is precies wat conservas zo bijzonder maakt: ze zijn niet gewoon “vis in blik”, maar het resultaat van eeuwenoude tradities, vakmanschap en respect voor het product.
Bezoek je ooit een Portugese of Spaanse conservenfabriek, dan zie je vaak dezelfde vrouwen die al twintig, dertig jaar sardines in blikjes leggen. Zij voelen precies hoe de vis moet liggen, welke kant op, hoe strak. Dat kun je niet automatiseren zonder kwaliteit in te leveren.
Klaar om zelf te ervaren? Ontdek onze collectie artisanale conservas en proef het verschil.
Smakelijk!
Veelgestelde vragen
Moet ik de graten verwijderen?
De graten in conservas sardines zijn zo zacht dat je ze gewoon mee kunt eten - ze zijn een uitstekende bron van calcium.
Als je de graten liever verwijdert kan dat gemakkelijk met een vork. Sommige premium sardines zijn al ontgraat (sans arêtes).
Hoe lang is vis in blik houdbaar?
Visconserven zijn zeer lang houdbaar dankzij de traditionele conserveringsmethode. Ongeopend zijn onze producten minimaal 3-5 jaar houdbaar, vaak langer. De exacte houdbaarheidsdatum staat op het blik vermeld.
Geopende conservas bewaar je afgedekt in de koelkast en consumeer je binnen 2-3 dagen voor de beste smaak en kwaliteit.
Moet ik visconserven in de koelkast bewaren?
Ongeopende blikken hoef je niet koel te bewaren. Bewaar ze op kamertemperatuur, droog en uit direct zonlicht. Eenmaal geopend bewaar je de vis in een afgesloten bakje in de koelkast om binnen de 2-3 dagen te consumeren.
Waarom zijn Portugese sardines zo goed?
Portugese producenten hebben eeuwenlange traditie, gebruiken verse vangst en hoogwaardige olijfolie. De koude Atlantische wateren rond Portugal leveren sardines met een rijke smaak en hoog vetgehalte op.